ક્રિયાપદ (Verb in Gujarati) – 15 Important Examples, Types & MCQs for Exams

ગુજરાતી ભાષા એક સમૃદ્ધ ભાષા છે, જેમાં વ્યાકરણનો મહત્વનો હિસ્સો છે ક્રિયાપદ.
ક્રિયાપદ વિના કોઈપણ વાક્ય પૂરું થઈ શકે નહીં. કારણ કે તે જ વાક્યમાં કામ, ઘટના કે સ્થિતિ દર્શાવે છે.
English માં તેને Verb કહેવાય છે, જેને “Action Word” તરીકે ઓળખવામાં આવે છે.

📌 ઉદાહરણ:

“રામ ભોજન કરે છે.” → (ક્રિયાપદ: કરે છે)
“સીતા ગાય છે.” → (ક્રિયાપદ: ગાય છે)

📖 વ્યાખ્યા (Definition of Verb)

Gujarati Definition:
“જે શબ્દ કોઈ કાર્ય, ઘટના કે સ્થિતિ દર્શાવે તેને ક્રિયાપદ કહેવામાં આવે છે.”

English Definition:
“A verb is a word that denotes an action, occurrence, or state of being.”

📝 ક્રિયાપદના પ્રકારો (Types of Verb in Gujarati)

ગુજરાતી વ્યાકરણમાં ક્રિયાપદને વિવિધ રીતે વર્ગીકૃત કરવામાં આવે છે. અહીં 8 મુખ્ય પ્રકારોની વિગતવાર સમજણ છે:

1. સક્રિય ક્રિયાપદ (Transitive Verb)

આ પ્રકારના ક્રિયાપદમાં કર્મ (Object) આવશ્યક હોય છે, અને ક્રિયાનો પ્રભાવ તેના પર પડે છે.
Example:

રામ પુસ્તક વાંચે છે. (વાંચે છે → કર્મ: પુસ્તક)
તેણી પાણી પીવે છે.

2. નિષ્ક્રિય ક્રિયાપદ (Intransitive Verb)

જેમાં કોઈ કર્મ ન હોય અને ફક્ત ક્રિયા થાય છે.
Example:

બાળક રડે છે.
તે સૂઈ રહ્યો છે.

3. સહાયક ક્રિયાપદ (Auxiliary Verb)

મુખ્ય ક્રિયાને સહાયરૂપ બને છે અને સમય, સ્થિતિ દર્શાવે છે.
Example:

છે, હતો, રહેશે, રહ્યા છે
“હું વાંચી રહ્યો છું.” (રહ્યો છું = સહાયક ક્રિયાપદ)

4. મુખ્ય ક્રિયાપદ (Main Verb)

વાક્યમાં મુખ્ય કાર્ય દર્શાવે છે.
Example: ખાવું, પીવું, લખવું, બોલવું

5. મિશ્ર ક્રિયાપદ (Compound Verb)

બે કે તેથી વધુ શબ્દો મળીને બને છે, જેમાં એક ક્રિયા અને બીજું સહાયક ક્રિયા હોય છે.
Example:

કામ કરી રહ્યો છે
ગીત ગાઈ રહી છે

6. સ્વયં ક્રિયાપદ (Reflexive Verb)

વિષય પોતે જ કાર્ય કરે છે અને તેની અસર પોતે જ મેળવે છે.
Example:

પોતે તૈયાર થવું
પોતે સંભાળવું

7. અનિર્દેશિત ક્રિયાપદ (Impersonal Verb)

કોઈ નિશ્ચિત વિષય ન હોય.
Example:

વરસાદ પડી રહ્યો છે.
અંધારું થઈ ગયું છે.

8. પ્રવૃત્તિક ક્રિયાપદ (Causative Verb)

કોઈને કાર્ય કરવા પ્રેરિત કરે છે.
Example:

લખાવવું (કોઈને લખવા કહેવું)
ખવડાવવું (કોઈને ખવડાવવું)

⏳ કાળ (Tense in Gujarati Verbs)

ગુજરાતીમાં ત્રણ મુખ્ય કાળ હોય છે, અને તે પ્રમાણે ક્રિયાપદના રૂપ બદલાય છે.

કાળ	English	ઉદાહરણ
વર્તમાન કાળ	Present Tense	હું ખાઉં છું
ભૂત કાળ	Past Tense	હું ખાધું હતું
ભવિષ્ય કાળ	Future Tense	હું ખાઈશ

📊 Verb Forms – “ખાવું” Example

કાળ	પુરુષ	એકવચન	બહુવચન
વર્તમાન	પ્રથમ	હું ખાઉં છું	અમે ખાઈએ છીએ
વર્તમાન	દ્વિતીય	તું ખાય છે	તમે ખાઓ છો
વર્તમાન	તૃતીય	તે ખાય છે	તેઓ ખાય છે
ભૂત	પ્રથમ	મેં ખાધું હતું	અમે ખાધું હતું
ભવિષ્ય	પ્રથમ	હું ખાઈશ	અમે ખાશું

📌 ક્રિયાપદના નિયમો (Rules of Using Verbs)

Subject-Verb Agreement: વિષય સાથે ક્રિયાપદનું રૂપ સુસંગત હોવું જોઈએ.
Tense Consistency: સમય પ્રમાણે ક્રિયાનો રૂપ બદલવો જોઈએ.
Auxiliary Verb Use: સમય, સ્થિતિ કે ભાવ દર્શાવવા જરૂરી છે.
Negative Form: “ના” કે “નથી” વડે ક્રિયા નકારાત્મક બને છે.

💡 શીખવાની ટિપ્સ (Learning Tips)

દરરોજ 10 નવા ક્રિયાપદો યાદ કરો.
Tense Table બનાવીને પ્રેક્ટિસ કરો.
રોજિંદા જીવનના ઉદાહરણો બનાવો.

🗂️ 50+ Verb Examples

ખાવું – To eat
પીવું – To drink
બોલવું – To speak
લખવું – To write
વાંચવું – To read
રડવું – To cry
હસવું – To laugh
ચાલવું – To walk
દોડવું – To run
સૂવું – To sleep
… (50 સુધી)

આ પણ વાંચો:

🎯 MCQ – Verb (ક્રિયાપદ) Quiz

Q1. “ક્રિયાપદ” શબ્દનો અર્થ શું થાય છે?
a) નામ
b) કાર્ય દર્શાવતો શબ્દ ✅
c) વિશેષણ
d) સંખ્યા

Q2. નીચેના પૈકી કયું સક્રિય ક્રિયાપદ (Transitive Verb) છે?
a) હસવું
b) દોડવું
c) પુસ્તક વાંચવું ✅
d) ઊભા રહેવું

Q3. “હું ખાઈશ” કયા કાળનું ઉદાહરણ છે?
a) વર્તમાન કાળ
b) ભૂત કાળ
c) ભવિષ્ય કાળ ✅
d) સંભાવ્ય કાળ

Q4. “તે સૂઈ રહ્યો છે” વાક્યમાં સહાયક ક્રિયાપદ કયું છે?
a) સૂઈ
b) રહ્યો છે ✅
c) તે
d) વાક્ય

Q5. “Causative Verb” ને ગુજરાતી વ્યાકરણમાં શું કહે છે?
a) નિષ્ક્રિય ક્રિયાપદ
b) પ્રવૃત્તિક ક્રિયાપદ ✅
c) મિશ્ર ક્રિયાપદ
d) સહાયક ક્રિયાપદ

Q6. “વરસાદ પડી રહ્યો છે” કયાં પ્રકારનું ક્રિયાપદ છે?
a) સક્રિય
b) નિષ્ક્રિય
c) અનિર્દેશિત ✅
d) મુખ્ય

Q7. “I am eating” માં મુખ્ય ક્રિયાપદ કયું છે?
a) am
b) eating ✅
c) I
d) am eating

Q8. “હું લખું છું” માં ‘લખું છું’ શું દર્શાવે છે?
a) ક્રિયા ✅
b) નામ
c) વિશેષણ
d) ક્રિયા વિશેષણ

Q9. “બાળક રડે છે” કયાં પ્રકારનું ક્રિયાપદ છે?
a) નિષ્ક્રિય ✅
b) સક્રિય
c) સહાયક
d) મિશ્ર

Q10. નીચે પૈકી કયું સહાયક ક્રિયાપદ નથી?
a) છે
b) હતો
c) કર્યું ✅
d) રહેશે

Q11. “પોતે તૈયાર થવું” કયાં પ્રકારનું ક્રિયાપદ છે?
a) સ્વયં ક્રિયાપદ ✅
b) પ્રવૃત્તિક
c) મુખ્ય
d) મિશ્ર

Q12. “Ram reads a book” માં Object કયું છે?
a) Ram
b) reads
c) a book ✅
d) None

Q13. “Compound Verb” નું ઉદાહરણ કયું છે?
a) ખાવું
b) દોડવું
c) કામ કરી રહ્યો છે ✅
d) હસવું

Q14. “We will play” કયા tense માં આવે છે?
a) Present
b) Past
c) Future ✅
d) None

Q15. “તે ખવડાવે છે” કયું ક્રિયાપદ છે?
a) સક્રિય
b) પ્રવૃત્તિક ✅
c) સ્વયં
d) નિષ્ક્રિય

❓ FAQs

Q1. Verb એટલે શું?
👉 કાર્ય, ઘટના કે સ્થિતિ દર્શાવતો શબ્દ.

Q2. Verb ના કેટલા પ્રકાર છે?
👉 8 મુખ્ય પ્રકાર: સક્રિય, નિષ્ક્રિય, સહાયક, મુખ્ય, મિશ્ર, સ્વયં, અનિર્દેશિત, પ્રવૃત્તિક.

Q3. Verb શીખવા માટે શ્રેષ્ઠ રીત?
👉 રોજિંદા ઉદાહરણો સાથે Tense Chart પ્રેક્ટિસ કરવી.

🌟 Conclusion

ક્રિયાપદ ભાષાનો જીવ છે. ગુજરાતી વ્યાકરણમાં તેની સાચી સમજ વિના, શુદ્ધ અને અર્થસભર ભાષા લખવી-બોલવી અશક્ય છે.
📚 અભ્યાસ કરો, ઉદાહરણો બનાવો, અને દરરોજ નવા verbs શીખો — એ તમારી ભાષા કુશળતા વધારશે.