🍀 ગુજરાત સરકાર તરફથી ઓર્ગેનિક ખેતી માટે 75% સહાય — પ્રમાણપત્રથી લઈને ઇનપુટ્સ સુધીની સંપૂર્ણ માહિતી

Updated for readers of GujaratiGyan.in

કેમ મહત્વનું? (Why it matters)

રાસાયણિક ખાતર–કીટનાશકના વધતા ઉપયોગથી જમીનની ઉર્બરતા અને સ્વાસ્થ્ય પર અસર પડે છે. ઓર્ગેનિક ખેતી જમીનની તાકાત જાળવે છે, ઉત્પાદનનું ગુણવત્તા વધારે છે અને બજારમાં પ્રીમિયમ ભાવ પણ અપાવે છે. એ માટે જ ગુજરાત સરકારે ઓર્ગેનિક સર્ટિફિકેશન અને ઇનપુટ્સ પર લગભગ 75% સુધી સબસિડી જાહેર કરી છે—ખાસ કરીને નાના–સીધા ખેડૂતો માટે મોટી રાહત.

મુખ્ય હાઇલાઇટ્સ (Key highlights)

🟢 સબસિડી દર: પ્રમાણપત્ર (Certification) અને ઓર્ગેનિક ઇનપુટ્સ પર અપટુ 75% સુધી સહાય
🟢 ફોકસ: નાના–મધ્યમ ખેડૂત, FPOs/ક્લસ્ટર, જૂથ ખેતી
🟢 કોણ માટે: ઓર્ગેનિક ખેતી શરૂ કરનાર અથવા વિસ્તરણ કરનાર ખેડૂત
🟢 પ્રમાણપત્ર સિસ્ટમ: PGS-India (Participatory Guarantee System) અથવા NPOP આધારિત સર્ટિફિકેશન
🟢 ઇનપુટ્સ કવરેજ: જાતે બનાવેલ/બાયડ ઇનપુટ્સ—જીવામૃત, ઘનજીવામૃત, નીમ આધારિત બાયોપેસ્ટિસાઇડ, કમ્પોસ્ટ, વર્મીકમ્પોસ્ટ, બાયોકંટ્રોલ એજન્ટ્સ વગેરે

નોંધ: જિલ્લા/યોજનાનિર્દેશ અનુસાર માપદંડો અને મર્યાદાઓ બદલાઈ શકે—અરજી કરતા પહેલા તમારા કૃષિ કચેરી/ATMA/KVK પર એક વાર ચેક કરશો.

કોણ અરજી કરી શકે? (Eligibility)

ગુજરાતના વ્યક્તિગત ખેડૂત, કૃષિ જૂથ/ક્લસ્ટર, FPOs/SHGs
ઓર્ગેનિક ખેતી કરવા ઈચ્છુક અથવા વિસ્તાર કરનાર
ખેતીનો જમીન રેકોર્ડ/લીજ દસ્તાવેજ ઉપલબ્ધ
અગાઉ સમાન હેડ હેઠળ સહાય લીધી હોય તો cooling period લાગુ પડી શકે

કયા ખર્ચ પર સહાય મળે? (What’s covered)

હેડ	ઉદાહરણ ખર્ચ	સહાય (Indicative)
સર્ટિફિકેશન	PGS/NPOP નોંધણી, ઇનસ્પેક્શન, ઑડિટ	અપટુ 75% સુધી, per farmer/cluster cap મુજબ
ઓર્ગેનિક ઇનપુટ્સ	વર્મીકમ્પોસ્ટ/કંપનીસ્ટ, બાયો-ફર્ટિલાઇઝર્સ, બાયોપેસ્ટિસાઇડ	અપટુ 75% સુધી, વર્ષ/હેક્ટર મર્યાદા મુજબ
ક્ષમતા વિકાસ	તાલીમ, exposure visit, training kits	યોજના માર્ગદર્શિકા મુજબ

District-wise caps/લિમિટ બદલાઈ શકે—સ્થાનિક કૃષિ કચેરી પૂછો.

શા માટે ઓર્ગેનિક? (Farmer benefits)

🌱 જમીનની ઉર્બરતા વધે—માટીનું કાર્બન/માઇક્રોબાયલ જીવન મજબૂત
🥭 ગુણવત્તાયુક્ત ઉત્પાદન—residue-free, બજારમાં વિશ્વાસ
💰 પ્રીમિયમ ભાવની સંભાવના—માર્કેટિંગમાં “ઓર્ગેનિક” ટેગ સહાયરૂપ
🧑‍⚕️ કુટુંબનું આરોગ્ય—રાસાયણિક અવશેષ ઓછા
🌍 પર્યાવરણ સ્નેહી—પાણી-માટી પર ઓછું દબાણ

કેવી રીતે શરૂ કરશો? (Simple roadmap)

જમીનની હાલત જાણો: માટી પરીક્ષણ (Soil Health Card)
ઇનપુટ પ્લાન: કમ્પોસ્ટ/વર્મીબેડ, જીવામૃત, બાયો-કંટ્રોલ એજન્ટ—સ્થાનિક રૂપે ઉપલબ્ધતા તપાસો
સર્ટિફિકેશન મોડ પસંદ કરો:
- PGS-India → સમૂહ આધારિત, ખર્ચ અસરકારક
- NPOP → export/પ્રીમિયમ માર્કેટ માટે ફાયદાકારક
ક્લસ્ટર/જૂથ જોડાવા: FPO/SHG સાથે જોડાઈએ તો ખર્ચ ઘટે, માર્ગદર્શન સરળ
અરજી કરો: નીચેના “અરજી પ્રક્રિયા” પ્રમાણે દસ્તાવેજો સાથે

જરૂરી દસ્તાવેજો (Indicative)

આધાર, બેંક પાસબુક/કૅન્સલ ચેક
7/12, હક્કપત્ર/લીજ ડીડ (જમીન માલિકી પુરાવા)
ખેડૂત નોંધણી નંબર (e-Khedut હોય તો ઉમદા)
પાસપોર્ટ ફોટો, મોબાઇલ નંબર
PGS/NPOP સંબંધી ફૉર્મ/જૂથ સભ્યપદ પુરાવા (હોય તો)
ઇનપુટ બિલ/ક્વોટેશન (જો ખર્ચ સહાય લેવી હોય)

અરજી કરવાની રીત (Step-by-step)

પ્રાથમિક માહિતી મેળવો: નજીકની કૃષિ કચેરી, ATMA, KVK અથવા FPO પાસે સ્કીમની હાલની ગાઇડલાઇન પૂછો.
રજીસ્ટ્રેશન/ફૉર્મ ભરો: રાજ્ય પોર્ટલ (e-Khedut) / જિલ્લા કચેરી મારફત—ફૉર્મમાં સર્ટિફિકેશન પ્રકાર, વિસ્તાર, પાક વિગતો.
દસ્તાવેજ અપલોડ/જમા: ઉપર મુજબ.
સર્ટિફિકેશન બોડી સાથે જોડાવો: PGS ગ્રુપ/ફેસિલિટેટર અથવા માન્ય NPOP એજન્સી.
ઇનસ્પેક્શન/ઓડિટ: પાક કૅલેન્ડર, ઇનપુટ રજીસ્ટર, ફાર્મ મેપ તૈયાર રાખો.
મંજૂરી/સહાય રિલીઝ: સબસિડી સામાન્ય રીતે DBTથી બેંકમાં—જિલ્લા પ્રમાણે સમયપત્રક.

ટિપ: ગ્રુપ મોડ (5-20 ખેડૂત) માં ખર્ચ ઓછો અને ડૉક્યુમેન્ટેશન સરળ બનતું હોવાથી મંજૂરી ઝડપે મળે છે.

ખેડૂત-મૈત્રી ટિપ્સ (Pro tips)

👨‍🌾 શરૂઆતમાં મિશ્ર ખેતી/ઇન્ટરક્રોપિંગ અપનાવો—જોખમ ઓછું
🔁 કચરો નહીં—ફાર્મ વેસ્ટથી કમ્પોસ્ટ બનાવો; ખર્ચ બચત
📒 ફાર્મ ડાયરી/ઇનપુટ રજીસ્ટર રાખો—સર્ટિફિકેશન માટે અત્યંત ઉપયોગી
🛒 માર્કેટ ટાઇ-અપ (મંડળી, રિટેલર, ઑનલાઇન)—પ્રીમિયમ મેળવવા પૂર્વ તૈયારી
🧪 Residue testing (જરૂર પડે ત્યારે)—વિશ્વાસ વધે

નાના ખેડૂત માટે 1 એકર ઉદાહરણ બજેટ (Illustrative)

ઘટક	અંદાજીત ખર્ચ	75% સહાય પછી ખેડૂત પર ભાર
PGS નોંધણી/ઓડિટ	₹3,000	₹750
વર્મીકમ્પોસ્ટ/બેડ	₹6,000	₹1,500
બાયો-ઇનપુટ્સ (સીઝન)	₹5,000	₹1,250
તાલીમ/વીઝિટ	₹2,000	માર્ગદર્શિકા મુજબ
કુલ	₹16,000	~₹3,500–₹4,000

આ ફક્ત સમજ માટે છે; અસલ રેટ્સ/કૅપ જિલ્લા પ્રમાણે બદલાય શકે.

આ પણ વાંચો:

FAQs – વારંવાર પૂછાતા પ્રશ્નો

Q1. 75% સહાય બધે સમાન છે?
A: નથી. હેડ-વાઇઝ કૅપ/જિલ્લાવાર મર્યાદા લાગુ પડે છે. અરજી કરતા પહેલા જિલ્લા કૃષિ કચેરીથી કન્ફર્મ કરશો.

Q2. PGS કે NPOP—કયું સારું?
A: જો સ્થાનિક/ડોમેસ્ટિક માર્કેટ ટાર્ગેટ હોય તો PGS ખર્ચ અસરકારક. Export/Premium સેગમેન્ટ માટે NPOP વધુ યોગ્ય.

Q3. જૂથ વગર પણ અરજી કરી શકું?
A: હા, પરંતુ ગ્રુપ મોડમાં ખર્ચ અને પ્રક્રિયા બેમાં ફાયદો રહે છે.

Q4. સબસિડી ક્યારે મળે?
A: મંજૂરી પછી DBT દ્વારા. સમયરેખા જિલ્લાવાર—સામાન્ય રીતે સીઝન/તપાસ પૂર્ણ થયા પછી.

Q5. ઓર્ગેનિક તરફ સંપૂર્ણ શિફ્ટ કરવી કે ધીમી?
A: શરૂઆતમાં ભાગીદારી મોડ (એક-બે પાક/ખેતર ભાગ) રાખો. અનુભવ પછી વિસ્તાર કરો.

અંતમાં (Final take)

જો તમે ઓર્ગેનિક ખેતી તરફ વિચારી રહ્યા છો, તો આ 75% સહાય શરૂઆત કરવા માટે પરફેક્ટ તક છે. આજે જ નજીકની કૃષિ કચેરી/ATMA/KVK અથવા તમારા FPO સાથે સંપર્ક કરો, જૂથ જોડાઓ અને અરજી પ્રોસેસ શરૂ કરો.
સ્વસ્થ જમીન, સ્વસ્થ પાક—અને બજારમાં વધુ વિશ્વાસ. 🌾💚